Ali postoji nešto što nas još više zbunjuje. Anali jednog važnog manastira sekte Esena, koji se nalazi samo tridesetak kilometara od Jerusalima, su nedavno otkriveni. Ovi anali se bave periodom koji datira od početka prvog veka pre Hrista, do druge polovine prvog veka nove ere, i oni upućuju, sedamdeset godina pre njegovog rođenja, na velikog Inicijata ili duhovnog Vođu - “Učitelja Pravde” - čiji se evntualni povratak očekuje. O izvanrednoj Isusovoj karijeri, o njegovim nebrojenim čudesnim lečenjima, o njegovim učenjima tokom pune tri godine među narodom Palestine, o njegovom trijumfalnom ulasku u Jerusalim, tako savršeno opisanim u kanonizovanim jevanđeljima, o njegovom suđenju i raspeću (koje su, po jevanđeljima, pratili zemljotresi, pomračenje neba na tri sata i sl.), o svemu ovome, ne govori niti jedna jedina reč u zapisima ovih asketa, značajnih religijskih ljudi koje bi sigurno zainteresovali takvi događaji. Čini se, po ovim “Pergamentima Mrtvog Mora” (preporučujem svima koji su zainteresovani John Allegro-vu studiju na engleskom) da, ili sam Isus nije ostavio nikakav utisak na religiozne umove svog vremena, kao što su, željni mudrosti i dobro informisani, asketi iz manastira izgleda bili, ili… da on, prosto, nije nikad ni postojao. Koliko god uznemiravajući ovaj zaključak bio, on mora biti stavljen pred javnost, a naročito pred hričćansku javnost, u svetlu nedavnih otkrića.
Sa dužnim poštovanjem prema hrišćanskoj crkvi, ipak, za Hrišćanstvo kao istorijsku fenomen, i uloga koju je ova religija igrala na Zapadu i u ostatku Sveta, ovo pitanje nema neku naročitu važnost, kao što to izgleda u početku. Pa čak i da je Isus postojao i propovedao, on ipak nije bio pravi osnivač Hrišćanstva, onakvim kakvo se ono danas predstavlja Svetu. Ako je zaista živeo, Isus je bio čovek “van-vremena” čije kraljevstvo (kao što je on, sudeći po jevanđeljima, rekao Pilatu) nije bilo “od ovog Sveta”, čovek čija je svaka aktivnost i svako učenje bilo usmereno da otkrije, onima koje ovaj Svet nije zadovoljavao, spiritualni put putem kog su oni mogli pobeći iz njega, i pomoću kojeg su mogli pronaći, u njihovom sopstvenom unutrašnjem Raju, u ovom “Kraljevstvu Boga” koje je u nama, Boga “duhovnog i istinitog”, kog su tražili bez da to znaju. Ako je zaista postojao, Isus nikad nije ni sanjao o osnivanju ovozemaljske organizacije (a posebno ne političke i finansisjke organizacije) kakva je hrišćanska Crkva jako brzo postala. Njega politika nije interesovala. I bio je tako žestok protivnik uplitanja novca u duhovne stvari da su neki Hrišćani, ispravno ili pogrešno, videli u njegovoj mržnji prema bogatstvu argument koji je dokazivao, nasuprot učenju svih hrišćanskih Crkvi (osim, naravno, onih kao što su Monofiziti, koji apsolutno poriču njegovu ljudsku prirodu), da on nije bio jevrejske krvi. Istinski osnivač istorijskog Hrišćanstva, Hrišćanstva kakvim ga mi znamo u praksi, pošto je igralo, a i danas igra ulogu u istoriji Zapada i čitavog Sveta, nije bio Isus, o kome ne znamo ništa, niti njegov učenik Petar, o kome znamo da je bio Galilejac i običan ribar po pozivu, već Pavle iz Tarsusa, koji je bio Jevrejin, po odgoju i po naravi, i čak štaviše, bio je pismen i učen Jevrej, kao i “rimski građanin”, na isti način kao što su to mnogi jevrejski intelektualci danas francuski, nemački, ruski ili američki građani.
Istorijsko Hrišćanstvo, koje uopšte nije “van vremena”, već uveliko “u vremenu”, je delo Savla (Saula), nazvan Pavle, to jest, delo Jevreja, isto kao što će i Marksizam to biti, dve hiljade godina kasnije. Hajde da proučimo karijeru Pavla iz Tarsusa.
Savle, nazvan Pavle, je bio Jevrej i pri tom, i ortodoksni i učeni Jevrej. Jevrej nadahnut svešću o svojoj rasi i o ulozi koju “izabrani narod” mora, prema Jahveovom obećanju, igrati u Svetu. Bio je učenik Gamaliela, jednog od najpoznatijih jevrejskih teologa tog vremena, teologa Fariseja, upravo one škole protiv koje se, prema tvrđenju jevanđelja, Prorok Isus, koga je hrišćanska Crkva kasnije uzdigla do ranga Boga, najnasilnije borio na račun njihovog ponosa, njihove dvoličnosti, njihove prakse teološkog cepidlačenja i stavljanja slova jevrejskog zakona iznad sopstvenog duha - iznad, u najmanju ruku, onoga za šta je on verovao da je njihov duh; na osnovu ovoga možemo pretpostaviti da je Savle bio tipični Farisej. Povrh toga (i ovo je od krucijalne važnosti) Savle je bio edukovan i svestan Jevrejin rođen i odgojen van Palestine u jednom od onih gradova rimske Male Azije koja je nasledila helensku Malu Aziju, ali je zadržala sve svoje najbitnije karakteristike: Tarsus, gde je grčki jezik bio lingua franca , gde je poznavanje latinskog bilo u velikom porastu, i gde su se mogli sresti svi predstavnici različith naroda Bliskog Istoka. Drugim rečima, on je već bio “geto” Jevrej koji je pride imao i intimno znanje o jevrejskoj tradiciji, i razumevanje sveta goja (ne-Jevreja) koje se kasnije pokazalo od neprocenjive važnosti. Nesumnjivo je mislio, kao svaki dobri Jevrej, da goj postoji samo da bi njim dominirao i da bi ga eksploatisao “izabrani narod”, ali je on razumeo ne-jevrejski svet mnogo bolje nego većina Jevreja u Palestini, u društvenoj sredini koja je izrodila najranije vernike u novoj religijskoj sekti koju je on lično transformisao u Hrišćanstvo kakvo nam je danas poznato.
Znamo iz “Apostolskih Akata” da je Savle u početku žestoko progonio ovu novu sektu. Na kraju krajeva, zar nisu njene pristalice prezirale jevrejski Zakon, u strogom smislu te reči? Zar nije čovek kog su oni priznali za svog vođu, i za kog su rekli da je ustao iz mrtvih, taj Isus, koga Savle lično nikad nije video, dao primer nepridržavanja Sabata, nebrige za dane posta, i ostalih vrednih osude prekoračenja pravila života od kojih Jevrej nikad ne sme skretati? Čak je rečeno da je misterija, koja nije mogla značiti ništa dobro, okruživala njegovo rođenje; možda čak nije bio jevrejskog porekla - ko zna? Kako ne goniti takvu sektu, ako ste ortodoksni Jevrej, učenik velikog Gamaliela? Bilo je neophodno da se čuvari Zakona sačuvaju od skandala. Savle, koji je već dokazao svoje oduševljenje, tako što je bio na kamenovanju Stefana, jednog od prvih propovednika ove opasne sekte, nastavio je da brani jevrejski Zakon i tradiciju od onih koje je smatrao za jeretike, dok nije na kraju priznao, da se od toga može učiniti nešto bolje, daleko bolje, upravo sa jevrejske tačke gledišta. Ovo je shvatio na putu za Damask.
Istorija, kako nam je priča hrišćanska crkva, želi da verujemo da je on tu iznenada iskusio viziju Isusa, koga nije nikada, ponavljam, video uživo, i da je čuo njegov glas koji mu je govorio: “Savle, Savle, zašto me progoniš?”, glas kome nije mogao da odoli. Bio je, povrh svega toga, navodno oslepljen zaslepljujućom svetlošću i bačen na zemlju. Kada je stigao u Damask (po priči iz istih Akata) upoznao je jednog vernika, iz sekte protiv koje je došao tamo da se bori, čoveka, koji ga je, nakon što mu je vratio vid, krstio i primio u hrišćansku zajednicu.
Suvišno je reći, da ova čudnovata priča može biti prihvaćena, ovakva kakva je, samo od strane onih koji dele hrišćansku veru. Kao i sve ostale priče ove vrste, nema nikakvu istorijsku vrednost. Bilo ko, ko nije već unapred stvorio mičljenje o ovome, i ko traži verovatnije objašnjenje (ubedljivo, prirodno), o tome kako su se događaji zaista odigrali, ne može biti zadovoljan ovim. A objašnjenje, da bi bilo verovatnije, mora uzeti u obzir, ne samo transformaciju Savla u Pavla (od žestokog branioca Judaizma u osnivača hrišćanske Crkve, kakvom je mi znamo) već također i prirodu, sadržaj i pravac njegovih aktivnosti nakon njegove konverzije, unutrašnju logiku njegove karijere, drugim rečima, psihološku vezu, više ili manje svesnu, između njegove anti-hrišćanske prošlosti i njegovog velikog hrišćanskog poduhvata. Svaka konverzija podrazumeva da postoji veza između obraćenikove prošlosti i ostatka njegovog života, dubok razlog, to jest, permanentna aspiracija unutar obraćenika koju sam akt preobraćenja zadovoljava; volja, stalan pravac života i dela, za koju je čin preobraćenja samo izraz i instrument.
Sad, uzimajući u obzir sve što znamo o njemu, a posebno ono što znamo o ostatku njegove karijere, postoji samo jedna potpuna i osnovna volja, nerazdvojiva od Pavla iz Tarsusa u svim stadijumima njegovog života, koja može pruziti objašnjenje za njegovu konverziju iz Damaska, a ta volja je želja da služi stari jervejski ideal spiritualne dominacije, koja je i sama dopuna i krunska kulminacija ideala ekonomske dominacije. Savle, ortodoksni Jevrej, rasno svestan Jevrej, koji se borio protiv nove sekte pod pretpostavkom da ona predstavlja opasnost jevrejskoj religiji, se odrekao svog ortodoksnog učenja i postao duša i ruka vodilja upravo te, tako opasne sekte, tek nakon što je shvatio, da nakon što je on prepravi, transformiše, i adaptira kako bi odgovarala širem svetu goja (“gentila” iz jevandjelja) i interpretira, kao da je to bilo potrebno, kako bi dao, kako je Fridrih Niče kasnije to objasnio “novo značenje drevnim misterijama”, i da tako postane, tokom vekova koji su sledili i možda čak u večnost, najsnažniji instrument izraelske duhovne dominacije, sredstvo koje bi definitvno uspelo u “misiji” jevrejskog naroda, da vladaju nad ostalim narodima i da ih potčini moralno, dok ih eksploatiše ekonomski. I što je moralno potčinjavanje kompletnije, podrazumeva se da i ekonomska eksploatacija više cveta. Samo ova nagrada je bila vredna bolnog napora koje je zahtevalo odricanje od rigidnosti starog i prečasnog Zakona. Ili, govoreći običnim jezikom, iznenadna konverzija Savla na putu za Damask može biti objašnjeno samo ako se prizna da je sigurno imao iznenadan uvid u mogućnosti koje mu je rano Hrišćanstvo pružalo u svrhu profita i moralnog uticaja njegovog naroda, i da je mislio (mora se reći, u nastupu genijalnosti): “Bio sam kratkovid u proganjanju ove sekte, umesto da je iskoristim, po kojoj god ceni! Bio sam glup što sam se držao forme - samo detalji - umesto da vidim najvažniju stvar: interes naroda Izraela, izabranog naroda, našeg naroda, Jevreja!”
Celovitost kasnije Pavlove karijere je ilustracija - dokaz, makar koliko se može govoriti o “dokazima”, kad je u pitanju ova priroda - o ovoj briljantnoj promeni, o pobedi inteligentnog Jevreja, praktičara, diplomatije (i ko god kaže “diplomatija” u vezi sa religijskim pitanjima u stvari kaže obmana) nad ortodoksnim putem, učenog Jevreja, zabrinutog, pre svega, za pitanje ritualne čistote. Nakon svoje konverzije, Pavle se zaista predao “Duhu”, i otišao gde mu je “Duh” sugerisao, ili bolje reći naredio, i govorio je reći koje je “Duh” inspirisao u njemu. E sad, gde mu je to Sveti Duh “naredio” da ide. Da li u Palestinu, među svoje Jevreje koji su još uvek negovali “greške” koje je on tako javno odbacio, i koji bi trebalo prvi da polažu pravo na ovo novo otkriće? Nikad! To je jedina stvar koju neće nikad uraditi! On je otišao u Makedoniju, kao i u Grčku i među Grke u Maloj Aziji, među stanovnike Galicije i kasnije među Rimljane - u Arijevske zemlje, ili makar ne-jevrejske zemlje - gde novajlija propoveda teološku dogmu originalnog greha i večnog spasa kroz razapetog Isusa, i moralnu dogmu jednakosti svih ljudi, i svih naroda; u Atini je izjavio da je Bog stvorio “sve nacije, sve narode, od jedne iste krvi” (Akti 17.26)
Od ovog poricanja prirodnih razlika između rasa, Jevreji, naravno, nisu imali neke koristi, ali iz njihove tačke gledišta, to je bilo jako korisno za propovedanje, nametanje gojima sa ciljem da se u njima unište one nacionalne vrednosti koje su se do tada već donekle oformile (ili možda prosto da ubrzaju njihovo uništenje; pošto su od IV veka pre Hrista propadali pod uticajem “helenizovanih” Jevreja iz Aleksandrije). Nema sumnje da je Pavle također propovedao i “u Sinagogama”, to jest, drugim Jevrejima, kojima je prezentovao novu doktrinu kao ishod proročanstava i mesijanskih očekivanja; nema sumnje da je govorio sinovima svoga naroda, isto kao i “onima koji se boje Boga” - polu-Jevrejima, kakav je bio Timotije, i jevrejskim četvrtima kakvim su obilovale egejske luke (kao i u Rimu) - da je Hrist bio razapet i da je vaskrsao, za koga je rekao da je ni manje ni više nego Mesija iz proročanstava. Dao je novo značenje jevrejskim proročanstvima, isto kao što je dao novo značenje prastarim misterijama Grčke, Egipta, Sirije i Male Azije: značenje koje je Jevrejima davalo sasvim jedinstvenu ulogu, i jedinstvenu važnost u religiji ne-Jevreja. Za njega je to bilo samo sredstvo da osigura duhovnu dominaciju za svoj narod u budućnosti. Njegov genij (ne religijski, već politički) se sastoji u tome što je ovo shvatio.
Ali nije on samo na polju doktrine pokazivao zbunjujuću fleksibilnost: “Grk sa Grcima a Jevrej sa Jevrejima”, je govorio. Imao je istančan osećaj za praktične potrebe, isto kao i za nemogućnosti. On je bio lično, iako u početku krajnje ortodoksan, prvi koji se protivio nametanju jevrejskog zakona hrišćanskim obraćenicima ne-jevrejske rase. Insistirao je (uprkos Petru i manje pomirljivoj grupi prvih Hrišćana u Jerusalimu) da Hrišćanin ne-jevrejskog porekla nema potrebu za obrezivanjem niti za jevrejskim pravilima o dijeti. U svojim pismima on piše svojim novim vernicima (polu-Jevrejima, polu-Grcima, Rimljanima sumnjivog porekla, Levantincima iz svih luka Mediterana: svima koji su bez rase, svima onima koji su u njegovom procesu stvaranja veze između njegovih neizmenjivih ljudi i njihovih tradicija i ogromnom svetu koji treba da bude pokoren) da, za njih, ne postoji bilo kakva razlika između onoga što je “čisto” i onoga što je “nečisto”, da im je dozvoljeno da jedu šta god oni žele (“šta god se prodaje na pijacama”). Znao je da bez ovih ustupaka, Hrišćanstvo se nije moglo nadati pokoravanju Zapada, niti se Izrael mogao nadati pokoravanju Sveta, kroz posredovanje preobraćenog Zapada.
Petar, koji uopšte nije bio “geto” Jevrej i koji zbog toga još uvek nije bio upoznat sa uslovima u ne-jevrejskom svetu, nije video stvari iz iste perspektive - makar ne još, u svakom slučaju. Iz tog razloga moramo u Pavlu videti pravog osnivača istorijskog Hrišćanstva: čovek koji je napravio, od čistog spiritualnog učenja proroka Isusa, osnovu militantne organizacije “u Vremenu” čiji je cilj bio, u dubokoj svesti Apostola, ništa manje nego dominacija njegovog naroda nad moralno kastriranim i fizički nečistim svetom. Svetom gde krivo protumačena ljubav “čoveka” vodi direktno do zbrkane mešavine rasa i gušenje svakog nacionalnog ponosa - do ljudske degeneracije.
Vreme je da ne-jevrejski narodi napokon otvore svoje oči i da ugledaju ovu realnost koja je ispred njih već dve hiljade godina, da prihvate svu ovu tužnu sadašnjost, i da regauju u skladu sa tim.
Napisala: Savitri Devi
Napisano u Meadi (blizu Kaira) 18. Juna, 1957.
Preveo: Arsen Radić
Preuzeto iz: SRPSKI FRONT br. 24
